Od wielu lat budowa i naprawa tarasów i balkonów jest tematem nieskończonej liczby szkoleń i wykładów. Jest też przedmiotem niezliczonych pomysłów na coraz to lepsze i skuteczne ich wykonanie. Niestety, pojawiające się nieustannie udoskonalone technologie i materiały wcale nie gwarantują stuprocentowej skuteczności ich budowy lub naprawy.
Jaka są przyczyny takiego stanu rzeczy?
Przede wszystkim klimat panujący w naszym kraju, a głównie częste wahania temperatur, czyli tzw. przejścia przez 0°C (występujące przez kilkadziesiąt dni w roku, a w niektórych dniach kilkakrotnie w ciągu doby). Następuje wtedy niesprzyjający proces rozmarzania i zamarzania wody. Woda to czynnik powodujący największe usterki w substancji tarasów i balkonów.
Kolejny problem to błędy w wykonawstwie, lekceważenie podstawowych zasad budowy poszczególnych balkonów oraz tarasów, a także nieprawidłowe stosowanie materiałów. Niektóre z nich w ogóle nie powinny być użyte – ze względu na brak odpowiednich parametrów albo dlatego, że nie współpracują odpowiednio w konkretnych systemach rozwiązań budowy balkonów i tarasów.
Poniższy tekst nie rozwiąże wszystkich problemów związanych z budową tarasu bądź balkonu. Nie przedstawia też wszystkich dostępnych na rynku rozwiązań w tym zakresie. Pomoże natomiast zauważyć pewne kluczowe elementy budowy tarasu i balkonu, na które trzeba zwracać uwagę, gdy przystępujemy do jego budowy lub naprawy. Podczas rozpatrywania roli i prawidłowego wykonania poszczególnych elementów weźmiemy pod uwagę taras/balkon z wykończeniem okładziną ceramiczną, materiałem najczęściej spotykanym w krajowym budownictwie.
Istotne elementy
Płyta tarasowo-balkonowa – element konstrukcyjny, który stanowi część nośną balkonu/tarasu, musi zatem spełniać odpowiednie parametry wytrzymałościowe. Jeżeli to możliwe, podczas przygotowania płyty należy wykonać ją od razu z warstwą spadkową. Spadek jest koniecznym elementem konstruowania balkonu i tarasu, który powinien być skierowany w odpowiednią stronę, czyli tak, aby odprowadzał wodę od budynku – najczęściej wynosi około 2%.
Jeżeli na płycie nie uzyskaliśmy odpowiedniego spadku, od jego wykonania należy rozpocząć budowę lub naprawę tarasu/balkonu. Stosujemy w tym celu zaprawy typu PCC, pamiętając o wykonaniu odpowiedniej warstwy szczepnej z istniejącą płyta.
Izolacja płyty – w zależności od układu warstw izolacja spełnia rolę hydroizolacji lub paroizolacji. Wykonać możemy ją z materiałów bitumicznych, najlepiej z bitumicznej membrany samowulkanizującej. Membrana ta zapewni nam pewną i skuteczną ochronę płyty balkonu lub tarasu.
Warstwa drenująca – ważny element w budowie tarasów/balkonów z drenażowym odprowadzeniem wody. Instalując je, pamiętajmy o dobrym i szczelnym połączeniu poszczególnych elementów mat drenujących ze sobą, a także z innymi elementami, z którymi muszą współpracować wpusty/obróbki itp.
Termoizolacja – stanowi warstwę zapewniającą ochronę termiczną pomieszczenia poniżej tarasu. Do jej wykonania najczęściej stosuje się polistyren ekstrudowany XPS o grubości od kilku do kilkunastu centymetrów. Jego zalety to doskonałe właściwości izolacyjne, wysoka odporność na ściskanie oraz niewielka nasiąkliwość.
Warstwa dociskowa – jastrych cementowy, musi stanowić stabilne i pewne podłoże dla warstw izolacyjnych. Zadbajmy o odpowiednią jego grubość – około 5 cm. Jeżeli chcemy poprawić parametry, możemy zastosować odpowiednie zaprawy zawierające polimery i dodatkowe włókna, które nawet przy mniejszej grubości warstwy dociskowej pozwalają zapewnić jej trwałość.
Hydroizolacja – najczęściej elastyczna zaprawa 1- lub 2-składnikowa, nakładana zazwyczaj w dwóch warstwach, dających łącznie ostatecznie izolację o grubości 2–3mm. W izolację wklejamy poszczególne taśmy, tworząc na całości zamkniętą powłokę odporną na przenikanie wilgoci.
Obróbki – najczęściej stosowane są obróbki blacharskie, niestety jest to materiał narażony na szybką korozję. Alternatywą jest zastosowanie profili aluminiowych pokrytych powłoką poliestrową, które zapewniają trwałą odporność na korozję i działanie szkodliwych czynników atmosferycznych.
Taśmy – uszczelniające, dylatacyjne, połączeniowe. Stosowanie poszczególnych rodzajów taśm dopasowujmy do konkretnych materiałów, w których zostaną zatopione lub na nich przyklejone. Najczęściej stosowane są taśmy uszczelniające, które wkleja się w hydroizolację. Taśma ta zapewnia odpowiednią współpracę powierzchni poziomej z pionową częścią tarasu/balkonu. Przy połączeniach hydroizolacji i obróbek, a także przy doszczelnieniu drzwi balkonowych/tarasowych wykonanych z PCV lub drewna, stosujemy taśmę butylową samowulkanizującą. Jej bardzo dobre właściwości oraz doskonała przyczepność do wielu materiałów jest idealnym rozwiązaniem stosowanym w wielu elementach budowy tarasów i balkonów.
Ceramika – wybierajmy jasne kolory, powodujące mniejsze nagrzewanie się warstwy powierzchniowej. Starajmy się stosować płytki w formacie maksymalnie 30x30 cm. Dobierajmy parametry płytki odpowiednio do rodzaju i natężenia użytkowania.
Fuga, klej – stosujmy klej klasy C2S1 lub C2S2 sprawdzonej firmy i fugę elastyczną z zachowaniem szerokości spoiny powyżej 5mm. Klej musi wypełniać przestrzeń pomiędzy nią a niższą warstwą tarasu całopowierzchniowo.
Uszczelniacze i sznury polipropylenowe – stosowanie uszczelniaczy na bazie SM Polimerów zapewnia odporność na działanie szkodliwych czynników chemicznych i atmosferycznych. Zaleca się uszczelnianie miejsc połączeń pion/poziom, miejsc przeniesienia dylatacji na warstwy ceramiki oraz do uszczelnień połączeń elementów dodatkowych: poręczy, balustrad, wpustów itp. Jako element dodatkowy przy wykonywaniu połączeń stosowane są sznury polipropylenowe, które wciska się w szczelinę poniżej uszczelniacza. Sznury te zapewniają właściwą pracę uszczelniacza, który dzięki nim pracuje prawidłowo w dwóch powierzchniach.
Co mamy osiągnąć?
Wszystkie opisane powyżej elementy i zastosowane materiały mają przede wszystkim zapewnić:
• szczelność zapobiegającą przedostawaniu się wody do konstrukcji oraz warstw, w których może ona powodować degradację;
• odpowiedni spadek na powierzchni, a tym samym powodować jak najszybsze odprowadzenie wody z naszego tarasu lub balkonu;
• odpowiednie zamontowanie i uszczelnienie wpustów, obróbek, profili,dylatacji – sposób ich zamontowania nie może powodować dodatkowych naprężeń powstających na skutek pracy materiałów oraz podczas zmian temperatury;
• odpowiednią paroizolację oraz termoizolację w zależności od stosowanych układów warstw balkonów bądź tarasów.
Pamiętajmy o jakości
I najważniejsze, wybierając materiały i wykonawców, starajmy się nie bazować na najniższej cenie. Jakość jednego i drugiego w przypadku wykonywania tarasów i balkonów zostanie bardzo szybko zweryfikowana, a ewentualne naprawy będą kosztowne dla inwestora. Tylko maksymalna dokładność wykonania oraz odpowiedni dobór systemu i materiałów może zapewnić bezproblemowe użytkowanie tarasu/balkonu przez wiele lat. Jest dużo ciekawych publikacji, które analizują od A do Z wszystkie aspekty prac i materiałów wykorzystywanych przy wykonywaniu tarasów i balkonów. Niewielki błąd popełniony na tym etapie może spowodować, że cały projekt legnie w gruzach, gdy pierwsza woda wniknie w konstrukcję i dokona nieodwracalnej degradacji naszego balkonu/tarasu. Na trudny klimat dla naszych tarasów nie mamy wpływu. Na wybór rodzaju tarasu oraz wykonawcy – tak. Korzystajmy z usług sprawdzonych firm, działających na rynku od lat, przez których wystawiona gwarancja na wykonane usługi jest realna, a nie tylko dokumentem bez żadnego pokrycia w przyszłości. Balkon lub taras musi przede wszystkim cieszyć nas swoją użytecznością i sprawiać by czas na nim spędzany nie kojarzył się z popękanymi płytkami, stojącą na nich wodą i innymi utrudnieniami.